Het is gebruikelijk dat de diverse banken aan het eind van het jaar ten aanzien van de financiële markten nog kort terugblikken wat er het afgelopen jaar allemaal is gebeurd en een verwachting uitspreken over volgend jaar. Dit jaar is dat niet anders.
Wat gebeurde er in het jaar 2023?
Het jaar 2023 was een jaar dat we ingingen met toch wel hoge verwachtingen. Het zou het jaar van herstel moeten worden na het dramatisch verlopen 2022. Een jaar dat we niet snel zullen vergeten. Een bijzonder beleggingsjaar met een negatief record voor obligaties wereldwijd. Door de sterk oplopende inflatie waren centrale banken genoodzaakt om de beleidsrentes meerdere keren te verhogen. Met een sterke stijging van de kapitaalmarktrente tot gevolg. Het resultaat voor de obligatiemarkten laat zich raden. Deze sloten het eind van het 2022 af met een verlies van meer dan 20%. Wereldwijd hebben we zo’n daling nog nooit gezien.
Ook de aandelenbeurzen hadden te lijden onder dit geweld. Zo daalde de MSCI World Index (USD) met bijna 18%. Dat was het slechtste beursjaar sinds 2008. Een sector die er in negatieve zin uitsprong was de technologiesector. Deze hebben de laatste jaren met name geprofiteerd van de lage rente. Door deze lage rente zijn de toekomstige winsten in het heden namelijk ook hoog. Doordat de rente oploopt zie je dat de verdisconteerde winsten sterk dalen. Dat leidt in de regel tot afwaarderingen en dat hebben we in 2022 wel gezien. De beurslievelingen van het recente verleden werden massaal verkocht. Zo daalden Meta (Facebook) en Tesla met ruim 65%, Netflix en Amazon leverden rond de 50% in en Apple en Microsoft verloren tussen de 25% en 30% van hun beurswaarde. Beleggers worden daar natuurlijk niet vrolijk van. Maar het jaar was afgesloten en zoals gezegd waren de verwachtingen hooggespannen. En deze verwachtingen werden ook in 2023 waar gemaakt. Met name de aandelenbeurzen lieten een krachtig herstel zien. Zo steeg de MSCI World Index (USD) met bijna 25% en was het verlies van 2022 weer goed gemaakt.
Ook de obligaties herstelden. Toch was deze stijging voor sommige marktpartijen wel aan de magere kant. Na de historische verliezen was een stijging van rond de 7% voor een mandje staatsleningen in de Eurozone toch wat teleurstellend. Voor een Europese belegger die in Amerikaanse staatsobligaties had belegd bleef slechts 1,5% aan rendement over. De grote boosdoener was daarbij de gedaalde dollar tegenover de euro.
Bij grondstoffen was er een gemengd beeld, zo daalde de gasprijs, bleef de olieprijs nagenoeg onveranderd en steeg goud tot een recordstand. Tot slot nog vermeldenswaardig de enorme stijging van 160% van de bitcoin. Kortom de verwachtingen die we in het begin van het jaar hadden zijn grotendeels ingelost.
Zet het herstel in 2024 zich voort of krijgen we een terugslag?
Economie
Hoewel de economie duidelijke voortekenen vertoont voor een afkoeling is de algemene verwachting dat deze zacht zal landen. Van een sterke verslechtering is volgens velen geen sprake. De arbeidsmarkt blijft sterk genoeg met nagenoeg geen werkloosheid. Dit in combinatie met een verdere daling van de inflatie zorgt in ieder geval voor dat de koopkracht gelijk blijft. Toch zien we wel groeivertragingen in zowel Amerika als Europa. Er zal zo is de verwachting sprake zijn van een milde recessie. Deze milde recessie in combinatie met de lagere inflatie zullen aanleiding geven voor renteverlagingen in de tweede helft van 2024 in zowel Amerika als Europa.
Obligaties
De start van het nieuwe jaar is veelbelovend. De rentes liggen namelijk op een hoger niveau dan de afgelopen jaren. Voor een “mandje” van eurostaatsobligaties krijg je gemiddeld genomen 3,5% rendement. Dat is beduidend meer dan de 0% die we in het verleden hebben gezien. Een belegger maakt nu in ieder geval 3,5% rendement op jaarbasis als hij dit mandje tot het einde van de looptijd aanhoudt. We noemen dit ook wel de “yield to maturity”. Daarnaast zo is de verwachting zullen de centrale banken van Amerika en Europa een aanvang gaan maken met het verlagen van de beleidsrentes. Die ruimte is er door de afnemende economische groei en dalende inflatie. Dit kan er toe leiden dat de lange rente ook zal dalen. Dit zal naast het rendement van 3,5% nog leiden tot een koersrendement. Stel dat de duratie van de portefeuille 6 jaar is dan zal bij een daling van de kapitaalmarkt van 0,5% gemiddeld genomen de koerswinst 3% zijn (duratie X rentedaling). Het totale rendement zou dan op 6,5% uitkomen. Als de gemiddelde looptijd van de portefeuille nog langer is (stel een duratie van 10 jaar) dan bedraagt het totaal rendement zelfs 8,5%.
Voor bedrijfsobligaties ligt het aanvangsrendement op een nog iets hoger niveau. Dit rendement ligt op ongeveer 4,5%. Echter door de dalende economische groei zal het bedrijfsleven hier wel last van gaan krijgen. Het risico voor faillissementen neemt namelijk iets toe. Dit vertaalt zich in een kleine risico-opslag. Deze risico-opslag betekent per saldo een daling van de koersen. Echter de bedrijfsobligaties zullen wel net als bij de staatsobligaties profiteren van de daling van de kapitaalmarktrente. Gemiddeld genomen mag men rekenen op een totaalrendement van rond de 6%. Kortom een portefeuille Europese staatsobligaties in combinatie met bedrijfsobligaties levert naar verwachting iets meer dan 6% op.
Aandelen
Ook voor aandelen is men over het algemeen positief gestemd. De bedrijfswinsten zullen ook in 2024 en 2025 licht stijgen. In combinatie met de dalende rente zullen beleggers bereid zijn om meer voor aandelen te betalen. We hebben die beweging vorig jaar ook gezien. Per saldo stegen de bedrijfswinsten vorig jaar nauwelijks ten opzichte van 2022, maar waren beleggers bereid om meer voor aandelen te betalen (met name Amerikaanse technologie-aandelen). Bij een lichte winstgroei van dit jaar mogen we in combinatie van iets oplopende waarderingen rekening houden met een rendement op wereldwijde aandelen van ongeveer 7%. Tel daar een gemiddeld dividend bij van ongeveer 2% en krijgt als belegger naar verwachting ongeveer 9%.
Kansen
In een omgeving met dalende rentes en vriendelijke waarderingen bieden technologie-aandelen nog steeds kansen. Deze sector kent van oudsher al een bovengemiddeld winstgroei. Deze groei zal ook naar de mening van vele analisten nog worden versterkt door de ontwikkelingen op het gebied van AI. Naast deze sector kunnen kapitaalintensieve sectoren interessant zijn. Door de dalende rente zullen bedrijven met relatief veel schulden profiteren. Dan kan je bijvoorbeeld denken aan nutsbedrijven en onroerend goed.
Risico’s
Er bestaat altijd de mogelijkheid dat het scenario niet uitkomt. Dat zou het geval kunnen zijn bij een zeer sterke terugval van de economie in combinatie met een hoog blijvende inflatie. In dat geval hebben de centrale banken geen ruimte hebben om de rente te verlagen. De vraag uit hoofde van consumptie kan daarbij teruglopen met als gevolg dalende winsten bij het bedrijfsleven en oplopende werkloosheid. Van een milde recessie zal dan geen sprake zijn. Dit scenario zal slecht nieuws zijn voor zowel de aandelen als de obligaties. Dan is het niet ondenkbaar dat in dat geval de sector technologie een zeer slechte performance laat zien.
Daarnaast is het niet ondenkbaar dat de (geo)politieke onrust zich steeds verder uitbreidt. Daarnaast hebben we in ruim 40% van de landen wereldwijd verkiezingen. De belangrijkste zijn natuurlijk de verkiezingen in Amerika en wellicht nog belangrijker de verhoudingen in het Congres.
Tot slot
Nadeel is dat het voor beleggers lastig is om op voorhand al te anticiperen op de mogelijke risico’s. Belangrijk is om in ieder geval wel voor jezelf een kompas te hebben om daar je beleggingen op aan te laten sluiten. Zorg in ieder geval dat je flexibel bent om plotselinge veranderingen het hoofd te kunnen bieden.
Bron: Advisors Up-to-date
Kijk dan ook eens bij Up-to-date.
Up-to-date staat boordevol interessante artikelen en is een 100% actuele, praktijkgerichte en artikel gebaseerde adaptieve e-learning. Waarmee je gemakkelijk voldoet aan de verplichtingen van de geregelde bijscholing vanuit de IDD, FSMA & ITAA.
Het abonnement om je kennis en vaardigheid met focus op (o.a.) Pensioen, Collectief Pensioen, Lijfrente, Echtscheiding, Estate Planning en Life Events, up-to-date te houden en door te ontwikkelen. Praktijk gericht, fiscaal georienteerd, boordevol actualiteiten en PE-geaccrediteerd.