Blog: Het Paasakkoord ontleedt

Na weken van politieke onderhandelingen legde de regering-De Wever midden april het langverwachte Paasakkoord op tafel. Zoals we in eerdere bijdragen over het Regeerakkoord al signaleerden aan de lezers van Up-to-date, vormt dit akkoord een opstap naar een eerste programmawet. Het goedgekeurde voorontwerp bevat een gedetailleerde opeenvolging van fiscale, sociale, economische en procedurele maatregelen. Verspreid over zo’n 300 pagina’s aan geplande wetswijzigingen wordt er gesleuteld aan ongeveer 500 artikelen. Het uiteindelijke doel? De federale begroting voor 2025 sluitend maken tegen de harde deadline van juni, wanneer het regime van voorlopige twaalfden afloopt.

Wie het akkoord doorneemt, stelt zich vroeg of laat de vraag: gaat het hier om een daadkrachtige sanering met structurele ambities, of blijft het eerder een technische begrotingsoefening? Eén element springt alvast in het oog: de historische verhoging van de defensie-uitgaven tot de NAVO-norm van 2% van het bbp. Onder invloed van de geopolitieke context transformeerde de regering in sneltempo van een hervormingskabinet tot een defensiekabinet. Dat blijkt onder meer uit de beslissing om ‘staatsbank’ Belfius uitzonderlijk te laten bijdragen: voor het boekjaar 2024 zal 84% van de nettowinst naar de schatkist vloeien ter financiering van Defensie. Ook voor 2026 is een gelijkaardige bijdrage gepland.

Op basis van de beschikbare, uitgelekte informatie overlopen we kort de meest in het oog springende maatregelen van het Paasakkoord. Daarbij is één belangrijke kanttekening op haar plaats: het gaat voorlopig om een voorontwerp van wet; het volledige wetgevingsproces moet nog worden doorlopen. Aanpassingen zijn dus niet uitgesloten vóór de verwachte goedkeuring van de programmawet, wellicht ergens in de aanloop naar de zomer. Voor wie meer inzicht wenst in de context en herkomst van bepaalde maatregelen, verwijzen we graag naar onze eerdere artikels over het Regeerakkoord.

Financiën

De aangekondigde terugkeer van de fiscale regularisatie
Opvallend in het Paasakkoord is de herinvoering van een permanente fiscale regularisatieprocedure. Wie inkomsten of kapitalen uit het verleden alsnog wenst aan te geven, kan dit doen mits betaling van het normale belastingtarief, verhoogd met 30 procentpunten. Voor fiscaal verjaarde kapitalen geldt een forfaitair tarief van 45%. De in het Regeerakkoord aangekondigde boetevermindering van vijf procentpunten voor wie zijn goede trouw kan aantonen, lijkt uiteindelijk niet te zijn weerhouden.

Daarnaast komt er ook opnieuw een permanent systeem van sociale regularisatie. Zelfstandigen die hun niet-aangegeven beroepsinkomsten willen regulariseren en hierop geen socialezekerheidsbijdragen hebben betaald, zullen hiervoor een regeling kunnen treffen.

DBI-aftrek: bevestiging, verstrenging en Europese bijsturing
De aftrek voor definitief belaste inkomsten (DBI) voorkomt dubbele belasting op dividenden door winsten die al bij de dochtervennootschap werden belast, vrij te stellen bij de moedervennootschap. Voorwaarde is dat de moeder minstens 10% van het kapitaal aanhoudt of een participatie bezit van minimaal 2,5 miljoen euro. Hoewel het Regeerakkoord nog een optrekking naar 4 miljoen euro voorzag voor grote vennootschappen, blijft het wetsontwerp vasthouden aan de drempel van 2,5 miljoen. Wel wordt de toepassing verstrengd: bij niet-kleine vennootschappen moet de deelneming voortaan geboekt zijn als financieel vast actief, wat een duurzame band met de dochter impliceert.

Een belangrijke wijziging betreft de groepsbijdrage. Tot nu toe was het gedeelte van een groepsbijdrage dat het negatief resultaat van de verlieslatende vennootschap overstijgt, uitgesloten van fiscale aftrekken zoals de DBI-aftrek. Een arrest van het Europees Hof van Justitie oordeelde dat deze uitsluiting strijdig is met de Moeder-Dochterrichtlijn. Het Paasakkoord past de wet aan: voortaan is de DBI-aftrek ook mogelijk op het overschrijdende deel van de groepsbijdrage.

Tot slot worden binnen de hervorming van de DBI-Bevek-regeling twee maatregelen ingevoerd: een heffing van 5% op vrijgestelde meerwaarden bij uitstap, en een beperking van de verrekenbaarheid van roerende voorheffing tot vennootschappen die voldoen aan de verhoogde norm inzake bedrijfsleidersbezoldiging (50.000 euro, met jaarlijkse indexatie). Deze regels gelden vanaf aanslagjaar 2026.

Carried interest krijgt fiscaal kader
Carried interest is een vorm van resultaatsgebonden vergoeding voor fondsbeheerders, waarbij zij een deel van de winst ontvangen bij het behalen van vooraf bepaalde rendementen, ook al investeren zij zelf slechts beperkt kapitaal. België voorziet nu een wettelijk kader voor de fiscale behandeling ervan: carried interest zal belast worden als roerend inkomen aan 25%.

Exitbelasting verduidelijkt: ook impact op aandeelhouders
Bij de emigratie van een vennootschap wordt een fiscale fictie toegepast: de vennootschap wordt geacht haar activa te hebben verkocht en haar schulden vereffend, wat aanleiding geeft tot belasting op de meerwaarden – de zogeheten exit tax. Tot nu toe bestond onduidelijkheid over de gevolgen voor aandeelhouders. De nieuwe wetsbepaling schept duidelijkheid: vanaf 1 juli 2025 worden ook aandeelhouders geacht een fictief dividend te hebben ontvangen bij emigratie van de vennootschap, met bijhorende fiscale implicaties.

Vele kleintjes maken een grote: afbouw van fiscale voordelen
Vanaf aanslagjaar 2026 verdwijnen of worden meerdere fiscale voordelen ingeperkt. Zo worden hypothecaire interesten op een tweede verblijf niet langer aftrekbaar en worden fiscale plafonds, zoals die voor langetermijnsparen (€ 2.450) en de belastingvrije dividendenschijf (€ 833), bevroren. De gelijkaardige bevriezing voor pensioensparen wordt uitgesteld tot aanslagjaar 2027.

Daarnaast wordt de belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven volledig geschrapt, net als die voor rechtsbijstandverzekeringen. De fiscale aftrekbaarheid van onderhoudsuitkeringen wordt stapsgewijs afgebouwd van 80% naar 50%, met een gelijke aanpassing aan de ontvangende kant. Voor uitkeringen aan begunstigden buiten de EER verdwijnt zowel de aftrek als de belastingheffing in België. Ook de belastingvermindering voor giften daalt van 45% naar 30%.

Tot slot stijgt de inschepingstaks voor luchtvaartmaatschappijen vanaf 1 juli 2025: de bestaande tarieven van € 2 en € 4 worden verhoogd naar € 5 per passagier.

Registratierecht voor nationaliteitsverwerving stijgt fors
Wie Belg wil worden, zal daar binnenkort aanzienlijk meer voor moeten betalen. Het registratierecht bij procedures tot verkrijging van de Belgische nationaliteit stijgt vanaf 1 juli 2025 van € 150 naar € 1.000. Dit bedrag zal bovendien jaarlijks worden geïndexeerd.

De fiscus: menselijker waar mogelijk, strenger waar nodig
Het Paasakkoord introduceert een tweesporenbeleid voor de fiscus: soepeler voor wie te goeder trouw handelt, strenger waar misbruik dreigt. Belastingverhogingen bij fouten zonder kwade trouw verdwijnen, terwijl de aanslagtermijnen worden verfijnd: drie jaar voor standaarddossiers, vier jaar voor complexe aangiftes en zeven jaar bij indicaties van fraude.

Binnen de effectentaks komt er vanaf 1 juli 2025 een aangepaste antimisbruikbepaling, na de eerdere vernietiging door het Grondwettelijk Hof. Omzettingen of overdrachten van financiële instrumenten worden voortaan vermoed misbruik te zijn, tenzij de titularis andere, legitieme motieven kan aantonen. Belgische tussenpersonen en aansprakelijke vertegenwoordigers moeten zulke transacties melden bij waarden boven 1 miljoen euro, op straffe van een boete tot € 2.500.

De fiscale transparantie wordt verder versterkt via het Centraal Aanspreekpunt (CAP): banken moeten hun gegevens voortaan per rekening rapporteren, waardoor kunstmatige splitsingen, o.m. in het kader van de effectentaks, zichtbaarder worden. Ook cryptorekeningen vallen onder de meldplicht. Daarnaast komt er een wettelijk kader voor anonieme datamining, om patronen en fraude efficiënter te detecteren.

Tot slot voorziet het akkoord ook in administratieve vereenvoudigingen, waaronder een gebruiksvriendelijkere belastingaangifte.

Autofiscaliteit: verlengde overgangsregeling voor hybrides
Vanaf 1 januari 2025 wordt de overgangsperiode voor de fiscale voordelen van hybride voertuigen verlengd.

Investeringsaftrek versoepeld en uitgebreid
De regering versoepelt de investeringsaftrek op meerdere fronten. De basisaftrek wordt voortaan onbeperkt overdraagbaar in de tijd. Het tarief van de thematische aftrek wordt geharmoniseerd op 40%, zowel voor kmo’s als grote vennootschappen. Tot slot vervalt het cumulverbod met gewestelijke subsidies, wat de toegang tot fiscale stimulansen aanzienlijk verruimt.

VVPR-bis en liquidatiereserve op één lijn
Het Paasakkoord voorziet in een betere afstemming tussen het VVPR-bis-stelsel en de regeling rond de liquidatiereserve, die beide kleine vennootschappen fiscaal gunstige dividenduitkeringen bieden.

Voortaan zal de wachttijd voor de liquidatiereserve dalen van vijf naar drie jaar om belastingplichtigen aan te zetten de aangelegde liquidatiereserves vroeger uit keren.

Belastingkrediet voor zelfstandigen verdubbeld
Vanaf aanslagjaar 2026 wordt het belastingkrediet voor eigen middelen van zelfstandigen zonder vennootschap verdubbeld: van 10% naar 20%, met een maximum van € 7.500.

Werk & Pensioen

Op zoek naar een hogere werkzaamheidsgraad
De werkloosheidsuitkeringen worden beperkt tot maximaal twee jaar, met uitzondering voor zorgopleidingen. Voor langdurig arbeidsongeschikten wordt het re-integratiebeleid ‘Terug naar Werk’ versterkt, met gedeelde verantwoordelijkheden voor werkgevers, artsen, mutualiteiten en werknemers.

De loonkost daalt met 1 miljard euro via gerichte verlagingen van werkgeversbijdragen, zowel op lage als hoge lonen. De belastingvrije som voor flexi-jobinkomsten stijgt in 2025 van € 12.000 naar € 18.000 (geïndexeerd).

Na de verhoging tot 650 uren studentenarbeid, verhoogt de federale regering nu de grens voor nettobestaansmiddelen van kinderen ten laste naar € 12.000. Studenten mogen daarbovenop tot € 6.840 uit studentenarbeid verdienen zonder dat dit meetelt. Tegelijk worden de voorwaarden strikter: leefloners en werkenden kunnen niet langer als ten laste gelden, en ook doctoraatsbeurzen tellen voortaan mee als bestaansmiddel.

Aantrekkelijker expat-regime vanaf 2025
Om internationaal talent aan te trekken, wordt het expatregime vanaf inkomstenjaar 2025 versoepeld. De belastingvrije vergoeding stijgt van 30% naar 35% van de jaarlijkse brutobezoldiging en het plafond van € 90.000 vervalt. Tegelijk wordt de minimumbezoldiging voor toegang tot het stelsel verlaagd van € 75.000 naar € 70.000.

Pensioenen: bonus verdwijnt, parafiscale bijdragen stijgen
Het Paasakkoord voert vanaf 2025 en 2026 diverse pensioenhervormingen door. De huidige pensioenbonus (bonus Lalieux) verdwijnt eind 2025 en wordt vervangen door een minder gunstig systeem: wie langer werkt dan de wettelijke pensioenleeftijd, ziet zijn pensioen jaarlijks met 2 tot 5% stijgen.

De Wijninckxbijdrage voor de hoogste aanvullende pensioenen stijgt in 2026 van 3% naar 12,5%, terwijl de indexering van die pensioenen tot 2029 beperkt blijft. Ook de solidariteitsbijdrage verdubbelt: van 2% naar 4% voor pensioenkapitalen boven € 150.000.

Tot slot kunnen zelfstandigen die de wettelijke pensioenleeftijd bereiken vanaf 1 juli 2025 extra pensioenrechten blijven opbouwen, ook als ze blijven werken.

BTW-hervorming vanaf 1 juli 2025

Het verlaagde btw-tarief van 6% voor sloop en heropbouw wordt permanent, maar blijft beperkt tot projecten met een functie als hoofdverblijf, sociale verhuur of een beperkte bewoonbare oppervlakte.
Fossiele verwarmingsinstallaties worden expliciet uitgesloten van het 6%-tarief voor renovaties aan woningen ouder dan tien jaar. Daarnaast stijgt het btw-tarief op fossiele brandstoffen zoals steenkool van 12% naar 21%.

Slotbeschouwing

De aangekondigde meerwaardebelasting op aandelen, recent nog onderwerp van felle parlementaire discussies, wordt uitgesteld tot na de zomer.
Het Paasakkoord zelf vormt een complexe beleidsmatige oefening met brede implicaties. In de komende maanden kunnen lezers van Up-to-date rekenen op een diepgaande analyse van de finale wetgeving en de gevolgen ervan voor uiteenlopende sectoren en doelgroepen. Zodra de definitieve teksten beschikbaar zijn, brengen wij een grondige toelichting.